4A. Binære tal

Oppfrisking frå forrige økt. Hugsar de kva vi snakka om i forrige økt? Gi elevane litt tid til å tenke sjølve og la så nokre få svare. [wifi, basestasjon, 4G, satellitt, trådlaus kommunikasjon, binær kode, kryptering, bitfart]

Ark 1 i PowerPoint. Sei: Legg merke til kva for eit smart klesplagg vi ser i dette klippet og korleis det fungerer. Vis innslag frå Dagsrevyen 20/2-17(frå 8m45s til 10m36s).

Spør: Kva for eit plagg såg vi? [pustevest for spedbarn] Kva registrerte vesten? [korleis barnet pusta, lungevolum og luftstraum per tid]

Ark 2 i PowerPoint. Det sit sensorar i vesten som registrerer pusten til barnet. Resultatet ser vi som ein graf. Korleis trur de at vi kan sende denne informasjonen ved å bruke berre 0 og 1? La elevane snakke saman to og to. Poenget er ikkje å vite svaret på dette, men å undre seg. Kanskje nokre elevar kan noko om dette og kan fortelje til dei andre.

Sei: Vi kan sjå at det står nokre tal på aksane. Men vi må gjere om desse tala til 0 og 1.

Ark 3 i PowerPoint. Sei: Kor mange symbol har talsystemet vårt? [10] Vi kallar tala som vi bruker for desimale tal. Desi kjem frå det latinske decimus, som betyr tiende.

Ark 4 i PowerPoint. Kor mange symbol trur de at binære tal har? [to; 0 og 1] Binær kjem også frå latin og betyr to og to.

Ark 5 i PowerPoint. Sei: Nå skal de gjere om frå desimale tal til binære tal. Gå gjennom eksempla.

Ark 6 i PowerPoint. Be elevane slå opp på side 7 i elevheftet: Binære tal og be dei to og to fylle ut tabellen.

Fagleg bakgrunn

Desimale og binære tal

Til vanleg brukar vi 10-tal-systemet til å skrive tal. Vi brukar desimale tal. Desi kjem frå det latinske decimus, som betyr tiande. I 10-tal-systemet kan vi bruke 10 ulike siffer, frå 0 til 9 til å skrive eit tal.Binær kjem frå latin og betyr to og to. Her har vi berre to siffer, 0 og 1.

Når vi skal gjere om mellom desimale og binære tal kan vi bruke ein omrekningstabell. Vi ser da på den øvste raden i tabellen.

Frå desimalt til binært:

fra desimal til binær

Talet 2: Talet er like stort eller større enn 2, men mindre enn 4. Då set vi eit 1-tal i kolonnen under 2. Det er ikkje 1 i tillegg, så det skal stå 0 i kolonnen under 1.

Talet 3: Talet er like stort eller større enn 2, men mindre enn 4. Då set vi eit 1-tal i kolonnen under 2. Det er 1 i tillegg til 2, så då set vi 1 i kolonnen under 1.

Talet 5: Talet er like stort eller større enn 4, men mindre enn 8. Då set vi 1-tal i kolonnen under 4. Det er 1, men ikkje 2 i tillegg til 4. Da set vi 1 i kolonnen under 1 og 0 i kolonnen under 2.

Frå binært til desimalt:

fra binær til desimal

Talet 1010: Vi har ein 8 og ein 2 (ingen 1 og 4). 8 + 2 blir 10

Talet 10001: Vi har ein 16 og ein 1 (ingen 2, 4 eller 8). 16 + 1 blir 17

Talet 11001: Vi har ein 16, ein 8 og ein 1 (ingen 2 eller 4). 16 + 8 + 1 blir 25